Czym jest słuchanie i jak ćwiczyć rozumienie ze słuchu?

W TYM WPISIE wspominałam, czym jest listening skill i jak istotną rolę odgrywa w procesie nauki mówienia. Nie wolno nam też zapominać, że przecież komunikacja polega na dialogu, a więc wymaga dwóch stron – nic mi zatem nie da poznanie tysięcy słów, jeśli zwyczajnie nie wyłapuję ich z wypowiedzi rozmówcy. Polecę ci też dzisiaj moje ulubione ćwiczenia na rozumienie ze słuchu po angielsku.

 

 

 

Ogólnie rzecz ujmując, słuchanie jest procesem  składającym się z:

• wyłapywania materiału,
• selekcjonowania materiału,
• odbioru materiału,
• rozumienia materiału,
• reagowania na materiał.

 

 

 

Problemy z rozumieniem słuchanek

Podczas badania poziomu moich uczniów dość często spotykam się z tym samym schematem. Opisują oni problem często w taki sposób:

Dość dobrze szły mi konwersacje z poprzednią nauczycielką. Czułem się tam całkiem swobodnie, jednak potem pojechałem do Anglii i okazało się, że nie mogę się dogadać. 

Albo w taki:

Na wyjeździe ludzie mnie doskonale rozumieli. Ja niestety dużo gorzej – z ledwością wyłapywałem, o co chodzi. 

I taki:

Robiłem  w domu ćwiczenia na rozumienie ze słuchu po angielsku, ale wydaje mi się, że nie robię żadnych postępów. 

Ewentualnie jeszcze w taki:

Angielskie piosenki są dla mnie kompletnie nie do przejścia. Nie wiem, gdzie kończy się jedno słowo, a zaczyna następne. Wszystko zlewa się w jedną masę. 

I ostatecznie taki:

Niby rozumiem, jak słyszę, ale jak już mam opowiedzieć/odpowiedzieć/powtórzyć, to nie potrafię, zapominam.

Jak zatem widać, spotykam się w swojej pracy z trudnościami na każdym etapie tego procesu.

Dlaczego to takie trudne?

Niestety prawda jest taka, że rozumienia ze słuchu nie da się nauczyć szybko – wbrew pozorom czytanie, pisanie i mówienie (w sensie wymowy i w sensie płynności) można podciągnąć w relatywnie krótkim czasie przy odpowiedniej dokładności, uważności i samozaparciu.

Natomiast w słuchaniu tak nie jest. Naprawdę potrzebujesz na to wiele godzin. Ćwiczenia na rozumienie ze słuchu po angielsku muszą być twoją codziennością. Przyczyna jest prosta: twój mózg musi się do nich po prostu przyzwyczaić. To jedyna opcja, by przełamać barierę. Na rozumienie ze słuchu składa się bowiem kilka czynników:

• szybkość przetwarzania danych przez mózg, co z kolei łączy się z tempem mówienia słuchanej osoby (nawet w języku ojczystym trudniej jest zrozumieć kogoś, kto pędzi po słowach niż osobę mówiącą powoli i spokojnie),
• akcent i styl wymowy – ewentualne wady, „szumy”, niewyraźne fragmenty,
• głośność (niefalsyfikowalny czynnik, gdyż nie da się tego zdecydowanie udowodnić ani obalić, a same dane statystyczne nie są wystarczająco miarodajne),
• warunki zewnętrzne (hałasy w tle, multitasking,
• długość materiału,
• nieuporządkowanie materiału,
• zmęczenie lub skupienie słuchającego,
• czy materiał jest interesujący dla słuchającego,
• słownictwo i poziom złożoności materiału (tak, dopiero na ostatnim miejscu, choć oczywiście nie w 100% przypadków).

Jakie ćwiczenia na rozumienie ze słuchu po angielsku?

Generalnie ćwiczenia na rozumienie ze słuchu po angielsku – jak i w każdym innym języku możemy podzielić na dwie grupy:

ogólne rozumienie – słuchanie ekstenstywne – ćwicząc tutaj powinniśmy słuchać po prostu byle czego (najlepiej oczywiście materiałów skupionych wokół dziedzin lub zakresów słownictwa, które chcemy przyswoić i na poziomie odrobinę wyższym od tego, na którym właśnie jesteś). Mogą być to tzw. podscasty, wiadomości w radiu, piosenki, audiobooki, oglądanie seriali czy vlogów w internecie. Kluczem jest tu zmienność materiału, a więc staramy się słuchać jak najczęściej i z jak największej liczby źródeł. Nie ma konieczności wykonywania żadnych dodatkowych czynności. Po prostu słuchamy. Niekoniecznie też musisz znać i rozumieć wszystkie usłyszane słowa i zwroty. Wystarczy, jeśli słowa się nie zlewają i wyłapujesz ogólny sens nagrania. Możesz również przećwiczyć zadania typu prawda/fałsz.

UWAGA: jak powiedziałam, nie musisz się skupiać, ale tzw. „słuchanie w tle” się nie liczy. Jeśli słuchanka ma być tylko szumem przy myciu naczyń czy czytaniu książki, niewiele z niej wyniesiesz. Myśl raczej o tego typu ćwiczeniach podczas treningu na siłowni, relaksu w łóżku, jazdy komunikacją miejską czy czekania w kolejkach.

zorientowane na wychwytywanie detali, czyli słuchanie intensywne – tutaj słuchasz uważnie, starając się wychwycić każde słowo.  Jeśli to konieczne, słuchaj tekstu kilka razy. Dobrze działają tu dyktanda, shadow reading, powtarzanie za lektorem, wpisywanie słów w luki tekstu (przygotuj wcześniej transkrypcję), odpowiadanie na szczegółowe pytania dotyczące treści lub ogólne zadania na słownictwo.

UWAGA: Lepiej sprawdzą się tu krótsze teksty na jakiś konkretny temat (nie lifestyle),tutoriale, przemówienia, objaśnienia, podcasty biznesowe